Oka każdego człowieka to niezwykle skomplikowany narząd. Mimo postępu medycyny do dzisiaj naukowcy nie potrafią do końca wyjaśnić, jakie procesy zachodzą w gałce ocznej, dzięki którym potrafimy widzieć. Uważa się, że oko to drugi najbardziej złożony narząd naszego ciała, zaraz po mózgu. Na jego budowę składają się różne elementy – niezwykle intrygująca jest szczególnie plamka ślepa, ponieważ nie powstaje na niej żaden obraz. Co warto o nie wiedzieć oraz czym różni się od plamki żółtej?
Plamka ślepa zlokalizowana jest na siatkówce oka, czyli strukturze, która odpowiedzialna jest za odbieranie bodźców wzrokowych. Ogólnie siatkówka wyróżnia się zawartością światłoczułych receptorów, czyli głównie czopków i pręcików oraz kilku warstw komórek nerwowych, które połączone są z mózgiem za pomocą nerwu wzrokowego. Znajduje się na niej także mały obszar pozbawiony wszelkich receptorów, na którym zlokalizowane są włókna nerwowe – jest to właśnie plamka ślepa. Do dzisiaj do końca nie wiadomo, jaką funkcję pełni w oku, ponieważ zlokalizowana jest w obszarze, gdzie nie powstaje żaden obraz. Jej obecność nie wpływa jednak na problemy z widzeniem, co jest możliwe dzięki wyjątkowym zdolnościom mózgu oraz widzeniu obustronnemu. Nawet patrząc jednym okiem nie doświadczamy żadnych ubytków w obrazie. Tak naprawdę, każdy z nas może osobiście w domowym zaciszu przekonać się, gdzie zlokalizowana jest plamka ślepa. Wystarczy w tym celu wykorzystać gotowe szablony, na których znajduje się krzyżyk i czarna kropka. Zakrywając jedno oko należy patrzeć na krzyżyk oraz przesuwać obraz do twarzy, w odległości około 15 cm czarna kropka zniknie, ponieważ znajdzie się w obszarze istnienia plamki ślepej.
Plamka ślepa, a plamka żółta – czym się różnią?
Plamka żółta i plamka ślepa to dwie struktury, które zlokalizowane są na tym samym obszarze, czyli siatkówce oka. Plamka żółta jest miejscem, gdzie znajduje się największa ilość fotoreceptorów, co sprawia, że jest ona najbardziej wrażliwa na światło i odpowiada za wyraźne widzenie. Natomiast plamka ślepa to jej przeciwieństwo, ponieważ jest całkowicie pozbawiona pręcików i czopków. Na tych dwóch obszarach stwierdza się też nieprawidłowości – jeśli chodzi o plamkę ślepą może on ulegać poszerzeniu, co wynika z obrzęku nerwu wzrokowego. Ma to miejsce w przypadku jaskry lub niektórych infekcji wirusowych. Natomiast zwyrodnienie plamki żółtej to powszechna choroba, która rozwija się wraz z wiekiem oraz pod wpływem niekorzystnych czynników zewnętrznych.
